นับแต่มีผู้ป่วยโรคเอดส์รายแรกเมื่อปี 2527 ทัศนคติที่มองผู้ติดเชื้อเอชไอวีในแง่ร้าย แสดงความรังเกียจ และกีดกันโอกาสหลายด้านของพวกเขา ไม่ได้หายไปง่าย ๆ จากสังคมไทย รวมทั้งในพื้นที่ ‘วัด’ 

วัดหลายแห่งในประเทศไทยยังคงไม่อนุญาตให้ผู้ติดเชื้อเอชไอวีเข้าบวชเป็นพระ ท่ามกลางเสียงถกเถียงและความเข้าใจหลายมุมมอง ว่ากันตามกฎแล้ว ผู้ที่จะบวชเป็นพระได้ ต้องเป็นผู้ชายอายุ 20 ปีบริบูรณ์ ไม่เป็นอภัพพบุคคลที่ถูกห้าม หรือคนพิการ ในแง่นี้ ผู้ติดเชื้อเอชไอวีไม่ได้อยู่ในข้อห้าม เนื่องจากมีทางรักษาแน่ชัดแล้วในการแพทย์ปัจจุบัน

จากระเบียบปฏิบัติของ “มูลนิธิสถาบันแม่ชีไทย” มีการยืนยันว่า ผู้ติดเชื้อเอชไอวีสามารถบวชได้ ไม่ขัดต่อระเบียบปฏิบัติ รวมทั้งการปฏิบัติธรรมในระหว่างการบวชชี ไม่มีกิจกรรมใดที่สุ่มเสี่ยงต่อการแพร่เชื้อ

ขณะที่ “สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ” ให้ข้อเท็จจริงไว้เช่นกันว่า กฎระเบียบและพุทธบัญญัติมีแนวทางการปฏิบัติให้กับผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวี โดยขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของพระอุปัชฌาย์ในการพิจารณาว่า อาการเจ็บป่วยของโรคเป็นอุปสรรคต่อการศึกษาพระธรรมหรือไม่ หากไม่เป็นอุปสรรคก็สามารถบวชได้ หากเป็นอุปสรรคก็ไม่ควร

แต่การตัดสินว่า ใครบวชได้ ใครบวชไม่ได้ ในวัดแห่งต่าง ๆ ก็มีแนวคิดต่างกันไป หลายวัดห้ามบวช แต่ก็มีวัดที่อนุญาตให้ผู้ป่วยโรคเอดส์บวชได้ เช่น วัดธรรมรักษ์นิเวศน์ สาขาของวัดพระบาทน้ำพุ จังหวัดลพบุรี วัดแรกในไทยที่มีการอุปสมบทผู้ติดเชื้อเอชไอวี เฉพาะผู้มีสภาพร่างกายพร้อมสำหรับการบวชพระ และผลลัพธ์การเยียวยาผู้ป่วยกว่า 30 ปี ของวัดพระบาทน้ำพุก็เป็นที่โด่งดังไม่น้อย

เมื่อมีหลายมุม การบังคับให้ตรวจหาเชื้อเอชไอวีหรือห้ามไม่ให้ผู้ติดเชื้อบวช ย่อมต้องพิจารณาอย่างถี่ถ้วนว่าเหมาะสมจริงหรือไม่ เป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล หรือตัดโอกาสในการเข้าถึงการปฏิบัติตามหลักศาสนาหรือเปล่า หรือควรมีระเบียบที่ละเอียดและครอบคลุมกว่านี้ไหมเพื่อใช้ในการอธิบาย

ประเด็นผู้ติดเชื้อเอชไอวีถูกกีดกันออกจากการบวชพระเป็นประเด็นสำคัญ ถึงจะฟังดูไกลตัวคนจำนวนมาก แต่เพราะสำหรับหลายคน ศาสนาอาจคือตัวแทนของโอกาสในการชุบชีวิต การได้ใช้ชีวิตอยู่ภายใต้ร่มเงาศาสนา อาจช่วยเหลือผู้ป่วยไข้จากความทุกข์ทนได้มากกว่าที่คิด

ในเมื่อโลกทางธรรมอันเก่าแก่แห่งนี้ก็เอ่ยถึงความเมตตา การปรับตัว ขยับขยายแว่นตาที่ใช้มองเพื่อนมนุษย์ด้วยกันก็ไม่ควรถูกมองข้ามไปโดยง่าย